της Δεδούση Νίκης

Η επιλογή της εκκίνησης μιας δίαιτας, συνοδεύεται, τις περισσότερες φορές, από διαστήματα «παρασπονδιών» σε σχέση με το πλάνο διατροφής, τα οποία εμφανίζονται λίγο μετά τον αρχικό ενθουσιασμό για την απώλεια των πρώτων κιλών και παράλληλα με το αίσθημα κόπωσης από την προσπάθεια τήρησης διαφορετικών διατροφικών συνηθειών από αυτές που είχαμε μέχρι τώρα υιοθετήσει. Ένα βασικό ζήτημα, το οποίο σχετίζεται άμεσα με τις «παρασπονδίες», είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τη δίαιτα ως έννοια.

Συχνά, η έννοια της δίαιτας ισοδυναμεί με περιορισμό, στέρηση και έλεγχο. Όσο πιο περιοριστικά μοιάζουν τα δεσμά της δίαιτας, τόσο μεγαλύτερη η ανάγκη να «ξεγελάσουμε» το φύλακα και να «κλέψουμε» το σύστημα. Ενδεικτικό των τάσεων αυτών είναι ο όλο και πιο συχνά χρησιμοποιούμενος όρος «cheat» = κλέβω (π.χ. cheat day), για να αναφερθούμε σε τέτοιου είδους «παρασπονδίες». Μερικοί ειδικοί μάλιστα, υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα αλλαγής τέτοιου είδους όρων, καθώς δημιουργούν δίπολα (π.χ. πειθαρχεία – κλέψιμο) και διαζευκτική σκέψη (είτε το ένα, είτε το άλλο), στοιχεία τα οποία αναγκάζουν τα άτομα να επιλέξουν ένα στρατόπεδο και να παραμείνουν πιστά σε αυτό.

Έτσι, όταν ενδώσουμε στην κατανάλωση μιας τροφής, η οποία δεν περιλαμβάνεται στο διαιτολόγιό μας και είναι και κοινωνικά χαρακτηρισμένη ως «κακή τροφή», αισθανόμαστε ότι έχουμε «παραστρατήσει» από το δρόμο της δίαιτας και έχουμε διαπράξει ένα μικρό αδίκημα, με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε ενοχές και τύψεις, όπως ακριβώς θα συνέβαινε αν προβαίναμε σε μια παράνομη πράξη. Βέβαια, συνήθως η εξέλιξη της ιστορίας δεν σταματάει εκεί, διότι αυτή η «παρασπονδία» μοιάζει να ανοίγει το δρόμο και για άλλες, με τη μορφή μιας ευκαιρίας για ξεφάντωμα, η οποία μάλιστα έχει και χρονικά περιθώρια (για σήμερα, για αυτή την εβδομάδα) μέσα στο οποίο γίνεται προσπάθεια να ενταχθεί η κατανάλωση όσο το δυνατόν περισσότερων «απαγορευμένων» τροφών έχει στερηθεί το άτομο ως τώρα.

Η συμπεριφορά αυτή συνδέεται αφενός με τον τρόπο θεώρησης της έννοιας της δίαιτας, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αλλά και με τον τρόπο αντιμετώπισης του εαυτού μας. Η Beck (2010) αναφέρει ότι τα άτομα τα οποία αντιλαμβάνονται την παρέκκλιση από το πρόγραμμα της δίαιτας ως «κλεψιά», έρχονται αντιμέτωπα με αισθήματα ηττοπάθειας και απελπισίας. Μάλιστα, η υπερβολική κατανάλωση τροφής μπορεί να λειτουργεί και σαν τιμωρία για την πρώτη «παρασπονδία» αλλά ταυτόχρονα να αποτελεί και ένα εμπόδιο που απομακρύνει το άτομο όλο και περισσότερο από τον «ιδανικό εαυτό», αυτόν που τηρούσε ευλαβικά και πειθαρχημένα το πρόγραμμα της δίαιτας.

Η απομυθοποίηση του ιδανικού και του τέλειου εαυτού αποτελεί ένα σημαντικό εφαλτήριο για την αναχαίτιση τέτοιου είδους συμπεριφορών, καθώς απομακρύνει την αναγκαιότητα του να είμαστε αλάνθαστοι, στοιχείο το οποίο είναι στην πραγματικότητα ανέφικτο. Με τον τρόπο αυτό, η παρέκκλιση από το πρόγραμμα διατροφής δεν θα αποτελεί πλέον έναν λεκέ που χάλασε την καθαρότητά μας και μας επιτρέπει να κυλιστούμε στη λάσπη, αλλά μια αναμενόμενη και αναπόφευκτη τάση του ανθρώπου να παλινδρομεί και να επανέρχεται, στο πλαίσιο της επίτευξης μιας, όσο το δυνατόν πιο λειτουργικής, ισορροπίας.

Βιβλιογραφία:

  • Beck, J. (2010). Η ψυχολογία της δίαιτας. Αθήνα: Διόπτρα.
  • Εμμανουηλίδου, Κ. (2011). Ψυχολογία της διατροφής. Αθήνα: Μεταίχμιο.

 

Η Δεδούση Νίκη σπούδασε στο Τμήμα Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, εξειδικεύτηκε στη Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία σε τετραετές πρόγραμμα εκπαίδευσης από το Ινστιτούτο Συστημικής Σκέψης και Ψυχοθεραπείας και προχώρησε σε σπουδές μεταπτυχιακού στην Εκπαίδευση Ενηλίκων στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Έχει εργαστεί ως ψυχολόγος σε δομές προσχολικής αγωγής, σε σχολές γονέων και σε δομές ειδικής αγωγής. Επιπλέον, δραστηριοποιείται στο χώρο της εκπαίδευσης, ως καθηγήτρια σε Κολλέγιο της Θεσσαλονίκης και ως εισηγήτρια ομιλιών σε χώρους πολιτισμού και εκπαίδευσης. Τέλος, εργάζεται ιδιωτικά ως ψυχολόγος, παρέχοντας ψυχολογικές υπηρεσίες σε ενήλικες, οικογένειες και παιδιά.

Τηλ: 6976722067

Email: dedousiniki@gmail.com

 

Αφήστε μια απάντηση

Your email address will not be published.

You may use these <abbr title="HyperText Markup Language">HTML</abbr> tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>

*